Door:
Renée Simons
Op vrijdag 29 januari overhandigde Remko Spaan de eerste kringprent van 2021 Cirkel en tol aan de maakster, Diana Ozon (1959). De presentatie vond plaats in de vrijwel lege bar van de sociëteit; via Kring-TV keken vijftienleden mee. Het contrast kan niet groter zijn tussen deze sobere presentatie en wat de prent vertegenwoordigt.
Het geïllustreerde gedicht Cirkel en tol is een even hoopvolle als kleurrijke vooruitblik naar de tijd dat feesten weer mag. We leven momenteel in een lineaire samenleving –ieder in zijn eigen spoor – waaruit het woordje ‘om’ (van omhelzen, omringen, omgaan met) verbannen lijkt te zijn. Diana Ozon revancheert zich met een post-covid gedicht dat bol staat van de ronde vormen: dans, tol in de rondte, draai om elkaar heen, vier de bevrijding in vriendschap, rondom elkaar!
Diana licht de wordingsgeschiedenis van dit gedicht toe. Aan de basis ligt het Franse woord circuler; het rondje dat je maakt op een feest, glas in de hand, van de een naar de ander. De speelse letters van de titel doen denken aan die van een circusposter. Een circus is tenslotte ook een feest, in een ronde piste, in een ronde tent. Verder putte zij inspiratie uit Remco Camperts observaties over het grote feest van de bevrijding in zijn gedicht Niet te geloven en het prozagedicht van Beaudelaire: Wees altijd dronken. De achtergrondkleurengeel en oranje vertegenwoordigen voor haar hoop en bevrijding; het materiaal is spuitbus, waskrijt en viltstift.
Platte, primitieve figuren
We kennen Diana voornamelijk als taalkunstenaar en performer, voortgekomen uit de punk-en undergroundbeweging. Maar ze is ook beeldend kunstenaar; als dochter van een kunstenaar kreeg ze het tekenen met de paplepel ingegoten. Haar stijl is cartoonachtig met platte, primitieve figuren. Klasgenoot Rob Scholte, met wie ze een blauwe maandag op de Rietveld Academie zat, zag het als het werk van een natuurtalent: “Niks meer aan doen, niet verpesten met teveel techniek.”
Ook de tekeningen op de kringprent volgen deze stijl, die sterk doet denken aan street art, net als de fantasierijke, artistieke belettering. Hiervan was Diana Ozon een van de eerste Nederlandse voorvechters. Nu er op straat niet veel te beleven is, haalt ze de deze vorm van kunst binnenskamers. Neem het laatste couplet van haar aan street art gewijde gedicht Grafitti uit 2005:
Kunst neemt de wand
Dromen verschijnen
op blind beton
De stad wordt krant
In de context van de huidige lockdown kan je de kringprent beschouwen als muurkrant voor in huis met het gedicht Cirkel en tol als oproep te dromen over een toekomst waarin we weer samen kunnen feesten.
Corona in de stad
‘Samen’ is ook het thema van de Poëzieweek, waarvan het begin samenvalt met de presentatie van deze eerste ‘poëzie-Kringprent’. Voor Diana en haar collega-dichters een week vol afgezegde optredens, net als tijdens de eerste coronagolf, toen een druk programma van optredens en poëzie- en schrijfworkshops tot stilstand kwam. Diana is toen meteen begonnen met CovidKronieken. Dit is een beelddagboek, voorzien van korte, begeleidende teksten over het dagelijks leven tijdens een pandemie. Ze begon in maart, inmiddels ligt deel 146 klaar om in te inkten. Dit dagboek is te bekijken op de digitale tentoonstelling Corona in de stad van het Amsterdam Museum. Toen kringprentorganisator Remko Spaan deze levendige CovidKronieken zag, vroeg hij Diana meteen of ze haar gedicht kon illustreren. Zo geschiedde.
Droom mee met Cirkel en tol en verheug je op morgen.
